چرا اجرای مهاجر افغان تبار در عصر جدید جنجالی شد؟

احسان علیخانی در سری جدید برنامهی عصر جدید در سال ۱۴۰۱ بار دیگر به مهاجران افغانستانی حاضر در ایران توجه ویژه نشان داد. این بار علیرضا محمدی، کمدینی بود که به عنوان یک استعداد ویژه در میان مهاجران افغانستانی حاضر در ایران به روی صحنهی برنامهی عصر جدید آمد.
به گزارش وقت صبح به نقل از یورونیوز، اجرای علیرضا محمدی و سخنان کارن همایونفر، موسیقیدان ایرانی در برنامه عصر جدید در ۲۴ ساعت گذشته با واکنشهای متفاوتی روبرو شده است.
فصل جدید عصر جدید از اول فروردین از شبکه سه پخش میشود. سه شنبه یکی از میهمانان برنامه یک شهروند ۲۵ساله افغان و استندآپ کمدین بود. او روی صحنه با اجرای یک استندآپ کمدی مشکلات هموطنان خود در جامعه ایرانی را بصورت طنز مطرح کرد.
از جمله همه فکر میکنند که «افغانها تنها باید کارگر ساختمان باشند» و در همین راستا این تبعه افغانستانی مقیم ایران که در تهران زاده و بزرگ شده است، دیگر مشکلات افغانستانیها را برشمرد.
واکنش تند کارن همایونفر
اما این استندآپ کمدی با واکنش تند کارن همایونفر، موسیقیدان ایرانی، مواجه شد. وی در سخنان خود با انتقاد شدید از این استندآپ کمدی گفت در «این که بخش اعظم متن تو درست است، حرفی نیست» اما این به این معنی نیست که «در این مملکت و در پایتخت آن و در مقابل مردم از شرایط بد و نامهربانیهای ایران بگویید و انتقاد کنید.»
به نظر همایونفر کار این تبعه افغان بنوعی بیاحترامی به ایرانیان است. همایونفر در پایان صحبتهایش تاکید کرد که انتظار داشته این استندآپ کمدین از خوبی و مهربانی ایرانیها هم بگوید.
امین حیایی، بازیگر و یکی دیگر از کارشناسان استعدادیاب این برنامه به همکار خود انتقاد کرد و گفت سخنان کارن همایونفر متناقض است چرا که اگر میگوید «بخش اعظم متن اجرا درست است پس چرا به آن شدیدا انتقاد میکند؟»
پس از او نوبت به احسان علیخانی، مجری برنامه میرسد که میگوید با بخش اعظمی از نکات مطرح شده در استندآپ کمدی موافق است و مشکل اینجاست که بسیاری از ایرانیها هنوز نمیدانند که «همه افغانها کارگر نیستند و در این کشور ادیب و دانشمند و پزشک هم مانند تمام جوامع بشری وجود دارد.»
بازتاب سخنان کارن همایونفر
سخنان کارن همایونفر در شبکههای اجتماعی بازتاب گستردهای داشت. بسیاری او را نمونه یک «ایرانی نژادپرست» خواندند. از او انتقاد شده که همایونفر در واکنش به پسر افغان خواست تا تنها از نامهربانی ایرانیها نگوید و از خوبیها هم بگوید اما همزمان با تشر زدن به این پسر افغان «خوبیهای ایرانیها را زیرسوال برد.»
مصطفی هزاره، شاعر و روزنامه نگار افغان، با انتقاد از کارن همایونفر سخنان او را مصداق «نژادپرستی وحماقت» خواند.
برخی دیگر از مشکلات عدیده مهاجران افغان در ایران گفته اند. از جمله اینکه حتی اجازه خرید سیم کارت برای تلفنهای همراهشان را هم ندارند. از دیگر مشکلات افغانستانیهای مقیم ایران ثبت نام کودکان این مهاجران در مدارس است که مدتی است در بسیاری از مناطق رفع شده اما همچنان در شهرهای کوچکتر باقی است.
برخی از کاربران هم نوشتهاند که افغانها در ایران حتی اجازه ندارند عضو پیوندی دریافت کنند و به همایونفر توصیه کردهاند تا مشکلات را با «چشم واقعیتری» ببیند نه فقط با یک نگاه «ناسیونالیستی و ملی گرا». در نهایت به مساله نگاه «کارگر ساختمانی» به افغانها اشاره شده و برخی از کاربران نوشتند که «بدلیل تبعیضهایی که علیه افغانستانیها در دهههای اخیر در جامعه روا داشته شده بسیاری از این مهاجران فرصت نیافتند تا به کارهای دیگری مشغول شوند و برای گذران زندگی روی به کارگری ساختمان آوردند.»
شاعر افغانستانی مقیم ایران: اجازه بدهید جامعه بیصدای ما فرصتی داشته باشد تا کمی از حرف دل ما افغانهای مهاجر را بزند
یکی از مهمترین واکنشها به رفتار کارن همایونفر در برنامه عصر جدید را شاعر و نویسنده افغان مقیم ایران داشت.
محمد کاظم کاظمی در صفحه اینستاگرام خود خطاب به کارن همایونفر نوشت: «ما جامعهای بیصدا بودیم. رسانه نداشتیم.» عضو گروه علمی برون مرزی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این نوشته تاکید کرد که برای اولین بار علیرضا محمدی، استندآپ کمدین افغان، این فرصت را بدست آورد تا کمی از حرف دل ما افغانهای مهاجر ساکن ایران را بزند.
در ادامه این پست اینستاگرامی دبیر علمی یازدهمین جشنواره شعر فجر میگوید که همواره سعی کرده در سالهای گذشته نسبت به «بی احترامیهایی که به افغانها در رسانهها میشود، اعتراض کند، اما هیچگاه صدایش به جایی نرسیده است.
این شاعر مینویسد: «وقتی چهارخونه، (سریال) پخش میشد و بر ما مردم، نام سهشنبه و چهارشنبه گذاشتند، ما اعتراض کردیم ولی صدای ما به جایی نرسید. در نهایت گفتند این طنز است، کمدی است و ما تحمل کردیم.»
محمد کاظم کاظمی با اشاره به طنز بودن استندآپ کمدی علیرضا محمدی به سخنان کارن همایونفر اشاره میکند و تاکید میکند باید این طنز هم تحمل شود.
کاظمی در این نوشته میگوید «شاهد بود که در سالهای اخیر نگرش مردم ایران نسبت به مهاجران افغانستانی بسیار بهتر شده و رسانهها به شکلی روزافزون به افغانستان و مردم آن میپردازند.» با این حال به گفته این شاعر مقیم ایران «مهاجران افغان ساکن ایران تنگناها و دشواری های» متعددی را تجربه میکنند. در همین راستا حرفهایی که از زبان علیرضا محمدی در میآید «حرف دل گروه وسیعی از مردم (افغانستانی) است.»